Trends, afwachten of op inspelen?

Eind 2018 schreven wij in een blog al eens over de trends in de wereld van beheer en onderhoud. Hoogste tijd voor een update naar aanleiding van onze ervaringen bij opdrachtgevers de afgelopen jaren en wat wij zien in de markt.

Trend 1: verduurzaming
Nog steeds is de aandacht voor duurzaamheid een ‘hot item’. Het Klimaatakkoord dwingt ons ook om met verduurzaming en energietransitie aan de slag te gaan. Daardoor zal de onderhoudsbehoefte ook veranderen. In ons blog Verduurzamen, omdat het moet of omdat het kan van september 2019 gaven wij al aan dat verduurzamen heel goed gecombineerd kan worden met de processen van beheer en onderhoud. In de praktijk zien wij dat de eerste organisaties de verplichte activiteiten uit de Erkende Maatregelen Lijst (EML) en de EED aan het inventariseren zijn. De uitdaging is vervolgens om deze activiteiten slim te combineren met het onderhoudsplan en beschikbare budgetten. En daarnaast, nog belangrijker, een eigen routekaart te ontwikkelen waarin de wijze van verduurzamen is onderzocht en vastgelegd. Dit staat bij veel organisaties onterecht nog niet hoog op de agenda en krijgt te weinig aandacht. Terwijl juist zelf actief plannen maken, voorkomt dat je gedwongen ah-hoc investeringen in je vastgoed moet plegen.

Trend 2: schaarste technisch geschoold personeel
De schaarste aan technisch geschoold personeel is ook een toenemend probleem voor de opdrachtgevers. Onder andere door vergrijzing. Daarover meer in het eerder verschenen blog Help mijn technische dienst gaat met pensioen. Maar ook onderhoudsleveranciers kampen met dit probleem. Terwijl de techniek in gebouwen steeds complexer is, is de klant (terecht) steeds veeleisender als het gaat om de beste, integrale oplossingen tegen de laagste kosten. In combinatie met contracten waarbij steeds meer prestaties en resultaten bij de leverancier worden gelegd, stelt dit leveranciers voor de opgave om hooggekwalificeerd personeel in dienst te hebben (en te houden). Naast promotie van het technisch vak op scholen is het onvermijdelijk dat we slimme gebouwtechniek en gebruik van data in gebouwen steeds meer moeten gaan zien als generieke standaardoplossingen, in plaats van het wiel op elk project opnieuw uit te vinden. Dit begint met het van elkaar leren over de best practices.

Trend 3: technologie en innovatie
Technologie en innovatie worden steeds belangrijker, ook in de gebouwde omgeving. De onderhoudssector moet hier ook op inspelen. We praten veel over predictive maintenance, maar we passen het nog weinig toe. Onderhoud uitvoeren op moment dat het echt noodzakelijk is en ingrijpen voordat een storing zich voordoet vraagt data over de toestand en gebruik van installaties. Zolang het verkrijgen en toepassen van deze data duurder is dan standaard toepassen van cyclisch onderhoud en oplossen van storingen, is er weinig prikkel om te veranderen. Het is de uitdaging van leveranciers om met haalbare innovaties te komen. De opdrachtgevers kunnen de markt hierin uitdagen door eisen te stellen aan de kosten van onderhoud en het voorkomen van uitval en storingen. Deze trend houdt ook verband met de nieuwste kennis en beschikbaarheid van technisch geschoold personeel om innovatie vorm te geven en te implementeren.

Trend 4: aanscherping regelgeving
Ook de onderhoudssector ontkomt niet aan aanscherping van regelgeving en de noodzaak tot nakoming. Het gaat om landelijke wetgeving en door de EU opgelegde normen en richtlijnen. Brandveiligheid van gebouwen, legionellabeheersing, keuring van liften en tilmiddelen, rapportage over balans in warmte-koude opslagbronnen, sluitwerk van nooduitgangen, keuring valbeveiliging et cetera. Een beetje gebouw heeft al snel dertig items waarop de gebouweigenaar of exploitant moet kunnen aantonen dat hij met onderhoud voldoet aan de geldende regelgeving. Het niet voldoen kan in eerste plaats leiden tot (ernstige) ongelukken voor bezoekers en gebruikers van gebouwen. Waarbij de gebouweigenaar/exploitant vanuit regelgeving verantwoordelijk wordt gehouden. Voldoe jij aantoonbaar aan alle wetgeving voor jouw gebouw? En als dit niet zo is, heb je inzicht in de maatregelen en kosten die dit met zich meebrengt?

Inspelen op de trends
Het is van belang om goed en tijdig in te spelen op de trends en ze geen probleem te laten worden. Een doordachte afweging tussen verduurzaming, onderhoudsbeleid en leveranciersmanagement helpt om de juiste onderhoudsinvesteringen te doen waarmee jouw vastgoed voldoet aan de huidige én toekomstige regelgeving. En nog belangrijker; jouw gebouw een veilige en prettige plek is om te werken en verblijven.

Deze vier trends worden ook onderschreven door de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud.

Auteurs: Ben Grijpstra en Paul Knot